Η ΧΑΠ χαρακτηρίζεται εξ’ ορισμού από ελάττωση της εκπνευστικής ροής των πνευμόνων που παρατηρείται σε χρόνια βρογχίτιδα ή εμφύσημα και που οφείλεται σε ετερογενείς μηχανισμούς, όπως απώλεια της ελαστικότητας των πνευμόνων από την καταστροφή του πνευμονικού παρεγχύματος, χρόνια φλεγμονή και ίνωση στα βρογχιόλια μικρής διαμέτρου, υπερτροφία των λείων μυϊκών ινών του τοιχώματος του βρογχιoλίων κλπ.

                                                        ΔΙΑΓΝΩΣΗ 
   

  Η διάγνωση της ΧΑΠ δεν γίνεται ούτε όσο συχνά ούτε όσο νωρίς επιβάλλεται από τη βαρύτητα και την επίπτωση της νόσου. Η σπιρομέτρηση, μια σχετικά απλή αλλά και ευαίσθητη και πολύ ειδική δοκιμασία, είναι η μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση της νόσου: Ακόμη και μικρή ελάττωση της σχέσης FEV1/ FVC υποδηλώνει πρώιμο στάδιο της νόσου. Για τη σωστή αξιοποίησή της, η σπιρομέτρηση προϋποθέτει όχι μόνο σωστή επιλογή σπιρομέτρου, αλλά και σωστή εκτέλεση της δοκιμασίας και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της, με βάση τα καθορισμένα κριτήρια. Η πρόκληση για τους έλληνες πνευμονολόγους είναι η ευαισθητοποίηση των συναδέλφων άλλων ειδικοτήτων στην πρόληψη και πρώιμη διάγνωση της νόσου και η εκπαίδευση του ευρύτερου κοινού στον τρόπο διάγνωσης και τα οφέλη της πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος σε πρώιμα στάδια της νόσου. Δεν θα πρέπει τέλος να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η παρουσία από- 
φραξης των αεροφόρων, φαίνεται να είναι και δείκτης άλλων σοβαρών παθήσεων, όπως καρκίνου πνεύμονος, στεφανιαίων επεισοδίων και εμφράγματος μυοκαρδίου και κατ’ επέκταση δείκτης πρώιμης νοσηρότητας και θνητότητας.
                                          
                                              Οξεία Παρόξυνση ΧΑΠ 
   
   Οξεία παρόξυνση είναι συχνή και σοβαρή επιπλοκή της πορείας της νόσου των ασθενών με Χ.Α.Π. που συνοδεύεται από σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα. Χαρακτηρίζεται από επιδείνωση της δύσπνοιας, επιδείνωση του βήχα ή της παραγωγής πτυέλων και απόχρεμψη πυωδών πτυέλων και η διάγνωσή της γίνεται όταν ο ασθενής έχει αναπτύξει τουλάχιστον δύο από τα τρία αυτά συμπτώματα.
                                     
                                      ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΑΡΟΞΥΝΣΗΣ 
   
   Τα μόνα μέτρα αποδεδειγμένης αξίας για την πρόληψη της παροξύνσεως της ΧΑΠ είναι η διακοπή του καπνίσματος και η τακτική εφαρμογή αντιγριππικού εμβολιασμού. Ενδείξεις για πιθανή αξία στην πρόληψη παροξύνσεων της ΧΑΠ υπάρχουν και για τη χορήγηση αντιγριππικών παραγόντων όπως η Αμανταδίνη και η Ριμανταδίνη για την πρόληψη γρίππης τύπου Α και πρόσφατα οι αναστολείς της νευραμινιδάσης όπως το Zanamivir για τη θεραπεία αλλά και την πρόληψη της Γρίππης Τύπου Α και Β. Ενδείξεις για πιθανό ρόλο τους στην πρόληψη παροξύνσεων υπάρχουν ακόμη για την Πνευμονική Αποκατάσταση και για τη χρήση νεφελοποιημένων κορτικοειδών, ενώ η κάποτε δημοφιλής προφυλακτική χορήγηση αντιβιοτικών και ο εμβολιασμός έναντι του Πνευμονιοκόκκου δε συνοδεύονται από μείωση της εξάρσεως της νόσου. 
                                         
                                                     ΘΕΡΑΠΕΙΑ 

   Η θεραπεία των ασθενών με οξεία παρόξυνση Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας έγκειται κυρίως στη διακοπή του καπνίσματος, τη χορήγηση οξυγόνου σε κατάλληλες δόσεις, τη χορήγηση βρογχοδιασταλτικών, αντιβιοτικών και κορτικοειδών σε αναπνευσιοθεραπεία και σε ασθενείς με οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Η θεραπεία των ασθενών στα χρόνια στάδια της νόσου περιλαμβάνει επί πλέον Πνευμονική Αποκατάσταση, κατάλληλη διατροφή, θεραπεία υποκατάστασης σε ασθενείς με ανεπάρκεια Α Αντιθρυψίνης, θεραπεία τυχόν υποκείμενης πνευμονικής υπέρτασης και δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας, και ενδεχομένως χειρουργική θεραπεία.

• Διακοπή Καπνίσματος
• Βρογχοδιασταλτικά
• Αντιβιοτικά
• Κορτικοειδή
• Οξυγονοθεραπεία
• Διατροφή
• Χειρουργική Θεραπεία

                              Προτεινόμενο Πρόγραμμα Ασκήσεων

Διατατικές ασκησεις: επιμηκυνει τους μυς, αυξανοντας την ευελιξία. 

Αερόβιες ασκήσεις: άσκηση μεγάλων μυικών ομάδων για να περάσει ο ασθενής σε ένα σταθερό, ρυθμικό ρυθμό.  Αυτο το είδος της άσκησης βελτιώνει την αντοχή των αναπνευστικών μυών. Αυτο βοηθά το σώμα να χρησιμοποιήσει το οξυγόνο πιο αποτελεσματικά. Περπάτημα και στατικό ποδηλατο ειναι δύο καλες επιλογες της αερόβιας άσκησης. 

Ασκήσεις ενδυνάμωσης: περιλαμβάνουν άσκηση μυικών ομάδων με επαναλήψεις μέχρι το σημείο της κόπωσης που συμβάλει στην αύξηση της ισχύος των αναπνευστικών μυών. 

Αναπνευστικές ασκήσεις:  
• Αναπνοή με μισόκλειστα χείλη
• Διαφραγματική αναπνοή
    


                                ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

1. American Thoracic Society Standards for the diagnosis and care of patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Am Rev Respir Crit Care Med 1995,152: 577-620. 
2. Eaton T et al. Spirometry in Primary Care Practice Chest 1999, 116: 416-423. 
3. Monto AS et al. Zanamivir in the Prevention of Influenza Among Healthy Adults. JAMA 1999, 282: 31-35. 
4.ΠΝΕΥΜΩΝ Τεύχος 1-10, 1998-2000 
5.Ι. Θ. Πολίτης, MD, FCCP
6.ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ειρήνη Γραμματοπούλου, Ελένη Βαβουράκη, Αθήνα 1999